Ontslag ambtenaar

Bij een ontslag als ambtenaar komt er van alles op je af. Is je ontslag wel terecht? Moet je het ontslag aanvechten? En hoe zit het met een ontslagvergoeding en het recht op WW? Zorg dat je je goed informeert en schakel hulp en advies in.

In een ontslagsituatie is het belangrijk om juridisch sterk in je schoenen te staan en op te komen voor je rechten en belangen. Hieronder lees je de belangrijkste informatie met betrekking tot ontslag van ambtenaren. Om te beginnen, zijn hier een paar tips voor wat je wel en niet moet doen in geval van een mogelijk ontslag:

Sinds 2001 kunnen ambtenaren geen aanspraak meer maken op een wachtgeldregeling. Wachtgeld is een speciale werkloosheidsuitkering voor politici en bestuurders. Voorheen konden ook ambtenaren van deze wachtgeldregeling gebruikmaken, maar dit werd in 2001 afgeschaft. Tegenwoordig vallen ambtenaren onder de werkloosheidswet (WW).

Als je aan de voorwaarden van het UWV voldoet, heb je bij een ontslag als ambtenaar dus recht op een WW-uitkering. In sommige gevallen krijg je daarnaast nog een bovenwettelijke uitkering. Deze extra uitkering is bedoeld om de afschaffing van de wachtgeldregeling te compenseren. De wachtgeldregeling voor ambtenaren pakte namelijk gunstiger uit dan de WW. Tot slot heb je mogelijk ook recht op een ontslagvergoeding.

Nee, er is geen transitievergoeding voor ambtenaren. De transitievergoeding is een ontslagvergoeding die je krijgt als je minimaal 2 jaar in dienst bent geweest. Deze vergoeding geldt echter alleen voor werknemers met een arbeidsovereenkomst. Ambtenaren hebben een andere rechtspositie: zij zijn werkzaam op basis van een eenzijdige aanstelling door het bestuursorgaan. Op basis van het ambtenarenrecht krijgen ambtenaren dus geen transitievergoeding.

Als je een verzoek om ontslag indient bij je werkgever moet je je houden aan een opzegtermijn. De opzegtermijn voor een ambtenaar varieert meestal van 1 tot 3 maanden. Alle regels rond ontslag, waaronder de opzegtermijn, kun je vinden in je rechtspositieregeling.

In sommige gevallen kan er afgeweken worden van de opzegtermijn voor ambtenaren. Dit kan bijvoorbeeld als je daar zelf om verzoekt. Ook kan de termijn langer zijn als er nog een disciplinair onderzoek tegen je loopt. Je werkgever mag dan eerst het onderzoek afronden voordat hij overgaat tot ontslag. Hierdoor kan de normale opzegtermijn voor ambtenaren worden overschreden.

Heb je een tijdelijke aanstelling? Dan eindigt deze gewoon op de afgesproken einddatum. Op bepaalde gronden is tussentijds ontslag wel mogelijk en hier geldt weer een opzegtermijn voor. Deze opzegtermijn varieert meestal ook van 1 tot 3 maanden.

Een ontslagvergoeding voor ambtenaren is mogelijk, maar je hebt er niet automatisch recht op. Krijg je als ambtenaar ontslag, dan krijg je namelijk meestal naast een WW-uitkering ook een extra bovenwettelijke uitkering voor ambtenaren. De financiële gevolgen van ontslag worden hiermee vaak al goed opgevangen, waardoor een extra ontslagvergoeding niet automatisch wordt uitgekeerd.

Hoewel een ontslagvergoeding dus niet standaard is, zijn er wel twee gevallen waarbij ambtenaren een ontslagvergoeding krijgen.

Ten eerste kun je een ontslagvergoeding krijgen als er sprake is van ontslag “op andere gronden”. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een verstoorde arbeidsverhouding of een arbeidsconflict. Als je werkgever een overwegend aandeel heeft gehad in het ontstaan van die situatie, heb je recht op een ontslagvergoeding voor ambtenaren. Om de hoogte van die ontslagvergoeding te bepalen, heeft de Centrale Raad van Beroep (de hoogste ambtenarenrechter) een formule bedacht.

De CRvB-formule is A x B x C, wat staat voor:

• A = Aantal dienstjaren gedeeld door 2
• B = Bruto maandsalaris (inclusief vakantietoeslag)
• C = Correctiefactor

De correctiefactor wordt bepaald aan de hand van het aandeel van de werkgever in het ontstaan van de verstoorde werkverhouding:

• Heeft de werkgever voor 0 tot 50% schuld aan de ontstane situatie, dan is de correctiefactor 0
• Valt de situatie voor 51 tot 65% te wijten aan de werkgever, dan is de correctiefactor 0,5
• Bij een aandeel van 65 tot 80% bedraagt de correctiefactor 0,75
• En bij een verwijtbaarheidspercentage van de werkgever van 80% of meer bedraagt de correctiefactor 1

De tweede situatie waarbij je als ambtenaar een ontslagvergoeding kunt krijgen, is bij een ontslag met wederzijds goedvinden. In deze situatie maak je samen met je werkgever in een zogenaamde vaststellingsovereenkomst afspraken over de beëindiging van je aanstelling. Een ontslagvergoeding kan onderdeel zijn van deze afspraken. Deze ontslagvergoeding voor ambtenaren kan bovenop je WW-uitkering en bovenwettelijke uitkering komen óf de vergoeding komt in plaats van je uitkering. In het laatste geval koopt je werkgever je uitkeringsrechten dus in een keer af met een ontslagvergoeding.

Let op: als het de bedoeling is dat je naast de ontslagvergoeding nog een WW-uitkering gaat aanvragen, is het belangrijk om je WW-rechten niet te verspelen. Het UWV geeft geen WW-uitkering als je zelf het initiatief tot ontslag nam. Zorg er dus voor dat in de vaststellingsovereenkomst specifiek wordt vermeld dat het initiatief tot ontslag van je werkgever kwam.

Het ambtenarenrecht kent een ‘gesloten ontslagsysteem’. Dat betekent dat een werkgever een ambtenaar alleen mag ontslaan op basis van een ontslagreden die genoemd is in de rechtspositieregeling waar de ambtenaar onder valt. Elke overheidssector heeft zijn eigen rechtspositieregeling met arbeidsvoorwaarden voor ambtenaren.

In je rechtspositieregeling kun je dus vinden welke redenen voor ontslag van ambtenaren je werkgever mag gebruiken. Het ontslagbesluit moet altijd op een van deze ontslagredenen gebaseerd zijn. De volgende redenen voor ontslag van ambtenaren komen vaak voor in rechtspositieregelingen:

• Reorganisatie
• Disfunctioneren
• Langdurige arbeidsongeschiktheid
• Strafontslag/disciplinair ontslag
• Ontslag op andere gronden (dit is een restcategorie die vaak gebruikt wordt bij arbeidsconflicten of een verstoorde arbeidsrelatie)

De ontslagprocedure voor een ambtenaar verloopt anders dan die voor gewone werknemers. Ontslag van gewone werknemers verloopt via UWV, kantonrechter of met wederzijds goedvinden. In de ontslagprocedure voor een ambtenaar krijg je niet te maken met het UWV of de kantonrechter. In plaats daarvan neemt je werkgever zelf een ontslagbesluit. Hier zijn bepaalde regels aan verbonden.

Ten eerste moet je werkgever je van tevoren op de hoogte stellen van het voornemen om je te ontslaan. Tegen dit voornemen kun je vervolgens een zienswijze indienen. In deze zienswijze kun je een schriftelijke reactie geven en aangeven waarom je het niet eens bent met het voornemen tot ontslag. Je werkgever moet vervolgens een afweging maken tussen alle belangen en weegt je zienswijze daarbij mee. Is je werkgever nog steeds van plan je te ontslaan, dan neemt hij een ontslagbesluit.

De volgende stap in de ontslagprocedure is dat je bezwaar kunt aantekenen tegen het ontslagbesluit. Je hebt hier 6 weken de tijd voor. Het bezwaarschrift moet je aangetekend versturen naar je werkgever. Je werkgever zal vervolgens het ontslagbesluit heroverwegen. Vaak wordt deze heroverweging gedaan door een speciale ontslagcommissie. In een hoorzitting kan de ambtenaar mondeling toelichten waarom hij of zij het niet eens is met het ontslag. Hierna neemt je werkgever een beslissing op bezwaar. Dit duurt meestal 6 tot 10 weken.

Ben je het niet eens met de beslissing op bezwaar? Dan kun je binnen een termijn van 6 weken beroep indienen bij de rechtbank. Als je het vervolgens ook niet eens bent met de uitspraak van de rechtbank, kun je de laatste stap in de ontslagprocedure bewandelen: hoger beroep. Hoger beroep in ambtenarenzaken wordt behandeld door de Centrale Raad van Beroep.

Let op: het ontslagbesluit blijft tijdens het instellen van bezwaar en (hoger) beroep gewoon in stand. Dat betekent dat je na het beëindigen van je aanstelling geen werk en inkomen meer hebt. Wel kun je een spoedprocedure starten, een zogenaamde voorlopige voorziening. Met zo’n voorlopige voorziening kun je de rechtbank vragen om het ontslagbesluit van je werkgever te schorsen. Ook kun je vragen om een doorbetaling van je salaris. Om een voorlopige voorziening aan te kunnen vragen, heb je een spoedeisend belang nodig, bijvoorbeeld een financieel belang.

De ontslagprocedure voor ambtenaren kan lang duren en is aan allerlei regels en termijnen gebonden. De belangen voor de ontslagen ambtenaar zijn vaak groot. Het is dan ook verstandig om juridische hulp in te schakelen als je een ontslagprocedure wilt volgen. Onze arbeidsjuristen hebben veel ervaring met het ambtenarenrecht en staan je graag bij met raad en daad. Neem contact op via mail of telefoon en we vertellen je graag hoe we je kunnen helpen met jouw ontslagprocedure.

Sinds 2001 vallen ambtenaren onder de werkloosheidswet (WW). Bij ontslag kun je dus als ambtenaar aanspraak maken op een WW-uitkering. Een WW-uitkering moet je zelf aanvragen bij het UWV. Ook moet je aan de voorwaarden voldoen om een WW-uitkering te krijgen:

• Je bent verzekerd voor werkloosheid. Dit is meestal zo als je in dienst was of bent bij een werkgever en de AOW-leeftijd nog niet hebt bereikt.
• Het initiatief tot ontslag is uitgegaan van je werkgever
• Je verliest minimaal 5 uur per week aan werk
• Je bent direct beschikbaar voor betaald werk
• Je hebt in de laatste 36 weken minstens 26 weken gewerkt
• Je hebt geen schuld aan jouw werkloosheid

Als je aan de voorwaarden van het UWV voldoet, heb je bij een ontslag als ambtenaar dus recht op een WW-uitkering. In sommige gevallen krijg je daarnaast nog een extra uitkering: de zogenaamde bovenwettelijke uitkering voor ambtenaren. Tot slot kun je in sommige gevallen nog aanspraak maken op een ontslagvergoeding.