Smartengeld

Smartengeld is een vergoeding voor immateriële schade. Dat is schade die niet direct in geld uit te drukken is. Je krijgt smartengeld als je emotionele/psychische schade hebt opgelopen door een ongeval waar iemand anders voor aansprakelijk is. Smartengeld wordt uitgekeerd voor schade in de vorm van pijn, verdriet, depressie, angst of gederfde levensvreugde.

Heb je letsel opgelopen bij een ongeval en kun je een ander daarvoor aansprakelijk stellen, dan ontvang je naast smartengeld ook een vergoeding voor de materiële schade. Die bestaat uit bijvoorbeeld schade aan je eigendommen, medische kosten en gederfde inkomsten uit werk. De totale letselschadevergoeding bestaat dus uit immateriële schadevergoeding (smartengeld) en materiële schadevergoeding.

Verschillende personen kunnen smartengeld claimen. Als eerste natuurlijk het slachtoffer zelf. Als je door een ongeval emotionele of psychische schade lijdt, kun je smartengeld claimen van degene die aansprakelijk is. Je krijgt dan een financiële vergoeding voor immateriële schade door bijvoorbeeld depressie, angst, schaamte, verdriet, pijn of gederfde levensvreugde.

Ook andere personen die zelf niet gewond zijn geraakt bij het ongeval, kunnen smartengeld claimen. Het gaat dan om mensen die een ernstig ongeluk hebben zien gebeuren en daardoor emotionele/psychische schade oplopen. Denk bijvoorbeeld aan een vader die zijn kind overreden ziet worden en hierdoor een posttraumatische stressstoornis oploopt. Deze vorm van schade noemen we shockschade en komt ook in aanmerking voor een smartengeldvergoeding.

Ten slotte kunnen ook naasten en nabestaanden van een letselschadeslachtoffer aanspraak maken op smartengeld. Het gaat dan om een vergoeding voor emotionele schade en verdriet om het overlijden of ernstig gewond raken van een naaste. Deze vorm van schade noemen we affectieschade. De mogelijkheid om smartengeld te claimen voor affectieschade is nog relatief nieuw. Alleen schadeveroorzakende gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden op of ná 1 januari 2019 komen in aanmerking voor een smartengeldvergoeding voor affectieschade.

Smartengeld is een compensatie voor emotionele en psychische letselschade. Natuurlijk zijn zaken als verdriet, pijn, leed en stress niet in geld uit te drukken. Dat maakt het dan ook moeilijk om smartengeld te berekenen. Ook kun je geen algemeen antwoord geven op de vraag hoeveel smartengeld je ongeveer krijgt na een ongeval. Dat hangt namelijk in elke situatie van de omstandigheden af. Volgens de wet heb je recht op een smartengeldvergoeding die “naar billijkheid” wordt vastgesteld. Dit geeft een rechter de mogelijkheid om een vergoeding toe te kennen die passend is voor de betreffende situatie.

Hoe kunnen we dan toch het smartengeld berekenen voor elke zaak? Dat hangt af van de omstandigheden van het geval en eerdere uitspraken van rechters in vergelijkbare zaken. Onze gespecialiseerde letselschadejuristen zijn op de hoogte van de meeste recente uitspraken van rechters. 

De omstandigheden van het geval

Om de hoogte van het smartengeld te berekenen, wordt eerst gekeken naar je persoonlijke situatie. Hoeveel invloed heeft de letselschade op je leven? Zijn er dingen die je nu niet meer kunt? Hoeveel psychische last heb je van het letsel?

 De volgende factoren zijn van belang bij het bepalen van de hoogte van het smartengeld: 

• Je leeftijd (hoelang ga je nog last hebben van de letselschade)
• De ernst, aard en duur van het letsel (welke beperkingen heb je, hoe ernstig is het letsel)
• De duur en aard van de medische behandelingen
• De ernst van het ongeval en de mate van pijn en leed
• De lichamelijke en geestelijke beperkingen die je door het letsel hebt opgelopen (ben je arbeidsongeschikt, wat kun je nu niet meer?)
• De mate van gederfde levensvreugde
• De mate van schuld van degene die je letselschade heeft veroorzaakt

 Eerdere uitspraken

De hoogte van het smartengeld in eerdere uitspraken van rechters is ook een goed handvat om de hoogte van het smartengeld te berekenen. Je kunt een indicatie voor de smartengeldvergoeding krijgen als je kijkt hoeveel schadevergoeding is toegekend in vergelijkbare zaken.

Een handig naslagwerk is de smartengeldgids. Dit boekje bevat een verzameling van rechterlijke uitspraken over smartengeldvergoeding bij letselschade. Rechters en letselschadejuristen gebruiken het boekje als referentie om smartengeldbedragen te bepalen.

Om de hoogte van het smartengeld te berekenen, wordt de smartengeldgids als uitgangspunt gebruikt. De onderstaande voorbeelden geven een smartengeld-indicatie van hoeveel schadevergoeding je ongeveer kunt verwachten. Uiteraard is dit maar een indicatie en hangt het af van je persoonlijke omstandigheden hoeveel smartengeld je kunt claimen. Onze ervaren letselschadejuristen kunnen je helpen bij het onderbouwen van je smartengeldclaim.

Voorbeeld smartengeld gering letsel

Voor gering letsel krijg je een smartengeldvergoeding tot € 2.000. Onder gering letsel vallen bijvoorbeeld kneuzingen, schaafwonden of een lichte hersenschudding. De impact die het letsel heeft op je dagelijks leven bepaalt de hoogte van het smartengeld. 

Voorbeeld smartengeld licht letsel

Smartengeld bij licht letsel bedraagt tussen de € 1.500 en € 3.500. Voorbeelden van licht letsel zijn gebitsbeschadigingen, inwendig letsel, niet-gecompliceerde breuken en ontsierende littekens.

Voorbeeld smartengeld matig letsel

Matig letsel geeft een smartengeldvergoeding van € 3.500 tot € 9.000. Onder matig letsel valt bijvoorbeeld gedeeltelijke amputatie van vingers, whiplash, gescheurde kniebanden en gecompliceerde botbreuken.

Voorbeeld smartengeld ernstig letsel

Voor ernstig letsel kun je een smartengeldvergoeding tegemoetzien van tussen de € 9.000 en € 21.000. Voorbeelden van ernstig letsel zijn eenzijdige doofheid, een coma, schedelbasisfractuur, een lange periode van ziekenhuisopname, blijvend functieverlies/invaliditeit en ernstig inwendig letsel.

Voorbeeld smartengeld zwaar letsel

Is er sprake van zwaar letsel, dan komt de smartengeldvergoeding uit op € 21.000 tot € 43.000. Voorbeelden van zwaar letsel zijn: verlies van reuk of smaak, langdurige coma, blijvende zware handicap of langdurende geestelijke instabiliteit.

Voorbeeld smartengeld zeer zwaar letsel

Bij zeer zwaar letsel komt de hoogte van het smartengeld uit op € 43.000 tot € 76.000. Van zeer zwaar letsel is sprake bij bijvoorbeeld blindheid, amputatie van ledematen, dwarslaesie of verlies van spraak.

Voorbeeld smartengeld uitzonderlijk zwaar letsel

De ernstigste categorie is uitzonderlijk zwaar letsel, wat recht geeft op een smartengeldvergoeding van € 76.000 of meer. Hieronder valt bijvoorbeeld een volledige dwarslaesie, zeer ernstige brandwonden of verlies van de mogelijkheid om nog te kunnen communiceren.